Örnek 1
Dernek kurma hürriyetiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
a)Herkes, önceden izin almaksızın dernek kurma ve bunlara üye olma ya da üyelikten çıkma hürriyetine sahiptir.
b)Hiç kimse bir derneğe üye olmaya ve dernekte üye kalmaya zorlanamaz
c)Dernek kurma hürriyeti kişi hak ve ödevleri bölümünde düzenlenmiştir
d)Dernek kurma hürriyeti ancak, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâk ile başkalarının hürriyetlerinin korunması sebepleriyle ve kanunla sınırlanabilir.
e)Dernekler, kanunun öngördüğü hallerde sadece hâkim kararıyla kapatılabilir veya faaliyetten alıkonulabilir.
Cevap: A, B, C ve D şıklarında 1982 Anayasasına göre dernek kurma hürriyetinin genel çerçevesi çizilmiştir. Dernekler kanunun öngördüğü hallerde hâkim kararıyla kapatılabilir veya faaliyetten alıkonulabilir. Ancak, millî güvenliğin, kamu düzeninin, suç işlenmesini veya suçun devamını önlemenin yahut yakalamanın gerektirdiği hallerde gecikmede sakınca varsa, kanunla bir merci, derneği faaliyetten men ile yetkilendirilebilir. Bu merciin kararı, yirmi dört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını kırk sekiz saat içinde açıklar; aksi halde, bu idarî karar kendiliğinden yürürlükten kalkar. Cevap E
Örnek 2
1982 Anayasasına göre aşağıdaki hak ve ödevlerden hangisi Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenemez?
a)Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı
b)Çalışma ve sözleşme hürriyeti
c)Eğitim ve öğretim hakkı ve ödevi
d)Bilim ve sanat hürriyeti
e)Sosyal güvenlik hakkı
Cevap: 1982 Anayasasına göre Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile yalnızca sosyal ve ekonomik hak ve ödevlerin düzenlenmesi mümkündür. Dolayısıyla A,B,C ve E şıklarında yer alan hak ve ödevler Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenebilirken D şıkkında yer alan bilim ve sanat hürriyeti kişi hak ve ödevlerinden biri olduğundan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenemez. Cevap D
Örnek 3
1982 Anayasasına göre hiçbir özel sınırlama sebebi düzenlenmemiş olan temel hak ve ödevler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
a)Özel hayatın gizliliği-Dernek kurma hakkı-Seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı
b)Konut dokunulmazlığı-Sendika kurma hakkı-Haberleşme hürriyeti
c)Düşünce ve kanaat hürriyeti-Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı-Bilim ve sanat hürriyeti
d)Çalışma ve sözleşme hürriyeti-Hak arama hüriiyeti-İspat hakkı
e)Hak arama hürriyeti-Çalışma ve sözleşme hürriyeti-Düşünce ve kanaat hürriyeti
Cevap: 1982 Anayasasına göre özel sınırlama sebebi düzenlenmemiş hak ve ödevler, Düşünce ve kanaat hürriyeti-Çalışma ve sözleşme hürriyeti-Hak arama hürriyeti Cevap E