@toranj Eşyanın Teslimiyle Kazanma: Zilyetliğin teslim yoluyla devrinde “fiili hakimiyeti sağlayacak imkanın yaratılması” yeterlidir. Zilyetliğin devrinin iki unsuru vardır.
(Consensus + Res)
i-Anlaşma: Taraflar arasında zilyetliğin devrine ilişkin anlaşma,
ii-Eşyanın teslimi: Üç şekilde gerçekleşmektedir.
a-Eşyanın aynının teslimi ile: Salt eşyanın kendisinin karşı tarafa teslimi ile zilyetlik devredilmiş olmaz. Bundan önce taraflar arasında zilyetliğin devrine ilişkin sözleşme gerekir. Eğer devredenin temyiz kudreti yoksa, zilyetlik devren değil aslen kazanılmış olur. Zilyetliğin devri bir hukuki işlem değil bir hukuki fiil sayıldığından devredenin “sadece temyiz kudretine sahip olması” yeterli sayılmaktadır.
b-Aracın teslimi: Eşyayı fiili hakimiyetine sokacak, bir vasıtanın teslimi de yeterlidir. Satılan evin veya otomobilin anahtarlarını teslim gibi.
c-Fiili hakimiyet kurma imkanının teslimi: Devredenin iktisapedene eşya üzerinde fiili hakimiyet kuracak imkanları sağlamasıdır. Örn. Abone olunan gazetenin kapı önüne bırakılması.
B-Zilyetliğin Teslimsiz Kazanılması:
Eşyanın vasıtalı zilyetliğinin, hukuki muamele yani tarafların karşılıklı irade beyanı ile devredilmesine “zilyetliğin teslimsiz devri” denir. Zilyetliğin, teslimsiz iktisabı, dörde ayrılarak incelenmektedir a)Kısa elden teslim, b)Hükmen teslim, c)Zilyetlik havalesi, d)Eşyayı teslim eden senetlerin teslimi
a)Kısa elden teslim (Brevi manus traditio): Kısa elden teslimde, zilyetliği iktisapeden daha önce zaten eşyanın vasıtasız zilyedidir. Fer’i zilyet, haksız zilyet, zilyet yardımcısı gibi sıfatlarla malı zaten elinde bulundurmaktadır.
b)Hükmen teslim: Zilyedin “eşya üzerindeki vasıtalı zilyetliği başkasına devrettikten sonra kendisinin özel bir hukuki nedene dayanarak eşyayı vasıtasız zilyeliği altında tutmasıdır”.. Örn. Otomobilini satan kişinin kiralayarak kullanması. Bu durumda sadece vasıtalı zilyetlik nakledilmekte, önceki zilyet, yine eşyanın vasıtasız zilyedi olarak kalmaktadır. Bunun koşulları:
-Taraflar arasında zilyetliğin devrine ilişkin sözleşme
-Devreden zilyedin kira, ariyet gibi nedenle vasıtasız zilyetliğe devamı
Bu işlem “üçüncü kişileri zarara sokmak veya taşınır rehni kurallarından kurtulmak için yapılmışsa mülkiyetin intikali üçüncü şahıslara etkili değildir”.MK 766. Hükmen teslimde, eşyayı doğrudan hakimiyeti altında bulunduran şahıs, bir zilyetlik iktisapetmemekte, bilakis başkası lehine vasıtalı zilyetlik tesis etmektedir.
c)Zilyetlik havalesi: Bir kimsenin, bir eşya üzerinde sahip olduğu vasıtalı zilyetliği, sözleşmeyle başkasına nakletmesine, zilyetlik havalesi denir. Koşulları:
-Zilyetliği nakledenin vasıtalı zilyetliğini tanıyan vasıtasız bir zilyet olmalıdır.
-Bir havale sözleşmesi yapılmalıdır.
-İktisab edenin, eşyanın vasıtasız zilyedi olmaması gerekir.
Zilyetlik havalesi, üçüncü şahsın durumunu ağırlaştırmamalı, onun haklarını ihlal etmemelidir.
d)Eşyayı temsil eden senetlerin devriyle kazanılması: YMK 980, taşıma senedi, konişmento, makbuz senedi, varant gibi