Selamın Aleyküm dostlar. Malûm bir sınavlar ve alımlar dönemine hep birlikte girmiş bulunuyoruz. Bu süreçte sınavlara dair, ders çalışmaya dair birçok şeyi istişare ettik. Nihayet artık son aşama olan Sözlü Mülakatlara dair de tecrübemizi, birikimimizi bir araya getirerek temel konulara yanıt vermeye çalışan bir yazı hazırlamaya uğraştık. Tabi burada sizlerin tecrübelerini, yaşadığı deneyimleri ve önerilerini de paylaşmanızı özellikle rica ediyorum. Burası bir Mülakat Bilgi Bankası haline gelirse sizlerden sonra mülakatlara katılacak adaylara da faydalı olacağına inanıyoruz.
Yazımızda temel konulara değinmeye çalıştık. Bunlar Giyim kuşam, Davranış, Nezaklet Kuralları, Mülakat sonrası Araştırma Soruşturma gibi konular oldu.
İnşallah hepiniz mülakatlara kalır ve bu aşamayı da geçerek mesleklere adım atarsınız.
Allah yâr ve yardımcınız olsun.
Buyrunuz;
A Grubu Meslek veya B Grubu Açıktan Alım yapan Meslekler ile Kurumsal Özel Firmalarda Meslek sahibi olmak isteyen her adayın önünde KPSS, Kurum Sınavları süreçlerine ek olarak Sözlü Mülakat süreci bulunmaktadır. Bu aşamaya sınavları geçerek ve bilgilerini bir noktada ispat ederek gelmiş olan adayların ciddi bir kısmı bu noktada sorun yaşamakta ve mesleklere girmekte zorlanmaktadır.
Mülakat Nedir, Nasıl Yapılır?
Sözlü Mülakatlar, KPSS ve varsa kurum sınavının geçilmesinden sonra mesleğe alınacak kişileri belirlemek için gerçekleştirilen son aşamadır. Bu aşamaya ekseriyetle mesleğe alınacak kişi sayısının 2 veya 4 katı kadar aday katılabilmektedir.
Mülakat Nasıl Gerçekleştirilmektedir?
Mülakatlar sınavı gerçekleştiren, personeli istihdam edecek olan kurumun yöneticilerinden oluşan komisyonlarca gerçekleştirilmektedir. Komisyonlar 3 veya 5 kişiden teşekkül edebilmektedir. Bir komisyon başkanı ve üyeler tarafından adaya sorular yöneltilmekte ve bu yanıtlar komisyonca değerlendirilerek puanlanmaktadır. Komisyonun puanlama kriterleri şu şekildedir;
-Alan bilgisi konularına ilişkin bilgi düzeyi,
-Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü,
-Liyakati, temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu,
-Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,
-Genel yetenek ve genel kültürü,
-Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı.
Tüm bu kriterlerin puanlanması neticesinde 70 puan ve üzerinde alan adaylar mülakat neticesinde başarılı sayılmaktadır. Ancak 70 puan ve üzerinde alıp da ilan edilen kadro sayısının sıralama nedeniyle dışında kalan adaylar, yedek uygulaması bulunan kurumlarca, yedek listede yer almakta veya başarılı da olsa liste dışı kalmaktadır. Bu biçimde başarılı olmasına rağmen, liste dışında kalan adaylar, sınavlara katılma koşulu olarak ‘en fazla3 kez başarısız olmak’ gibi koşullar içeren ilanlarda başarısız olma haklarını tüketmiş olmayacaklardır.
Mülakata Nasıl Hazırlanılır? Mülakatta Neler Sorulur?
Kurumlarca gerçekleştirilen mülakatlarda, KPSS A Grubu için mülakata giren adaylara, Hukuki İktisat, Muhasebe ve Maliye derslerinin yanı sıra, varsa kurumun kendi mevzuatına dair sorular (SGK için İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, Göç İdaresi için Göç Mevzuatı vb.) sorulurken, Öğretmenlik gibi alanlarda Eğitim Bilimleri, ÖABT ders konuları sorulabilmektedir. Alan Bilgisi konularının yanı sıra adaylara;
-Gündeme dair konularda fikirleri olup olmadığı.
-Edebiyat konuları, kitaplar, yazarlar.
-Genel Kültürel kavramlar.
-Müzik, Spor vb. kişinin hobileri olarak belirttiği konularda bazı kavramlar. Gibi konularda sorular yöneltilebilmekte. Bu tip konular genellikle adayları gevşetmek üzere sohbet havasında geçmektedir.
Yine çalışma tecrübesi olan adaylara özgeçmişlerinde belirttikleri iş tecrübelerine dair sorular, başka kurumdan veya firmadan geliyorsa,oraya dair konular sorulabilmektedir.
Mülakatta Soruları Yanıtlamak Önemli Midir?
Aslolarak mülakatta ölçülen değerin yarısı bilgi geri kalanı ise mülakatı yönetebilmek kabiliyetidir. Adayların stres altında nasıl davrandıkları, sinirlerini, duygularını kontrol edip edemedikleri, bir sorununyanıtını bilmiyorlarsa bunu nasıl karşı tarafa yansıttıkları irdelenmektedir. Bu nedenle soruları doğru yanıtlamanın yanında, yanıtlayamadığınız zaman nasıl hareket ettiğiniz de başarı için oldukça önemlidir. Ek olarak, adaylar belli bir puanla veya sınav aşarak bu aşamaya geldiğinden zaten bilgi anlamında rüştünü bir noktada ispat etmiş olarak görülmekte, geri kalan faktörler bu nedenle daha ön plana çıkmaktadır.
Mülakatta Nelere Dikkat Edilmeli?
Mülakatta sorulan şahsınıza dair sorularda dürüst davranmanız çok önemlidir. Komisyon üyeleri önünde size dair bilgilerin bulunduğunu ve sorduğu sorunun yanıtını bilerek yanıtlamanız gerektiğini gözden kaçırmayınız. Yalan bir beyan başarılı olma ihtimaliniz varsa da sizin için olumsuz bir intiba oluşmasına sebep olacaktır. Örneğin; Komisyon hakkınızda geçmişte açılmış bir dava olup olmadığını veya başka bir kurumun mülakat sonucunu bekleyip beklemediğinizi soruyorsa, bilin ki bu sorunun yanıtını biliyor ve sizin bunun karşısında nasıl bir tavır takınacağınızı anlamaya çalışıyordur.
Mülakatta Nasıl Hareket Edilmelidir?
Mülakata girerken belli temel kaidelere dikkat etmek size avantaj sağlayacaktır. Bunları şu şekilde kısaca açıklayabiliriz.
Her şeyden önce sizden kendinizi kısaca anlatmanızın istenmesi muhtemeldir. Özgeçmişiniz ile uyumlu tercihen kronolojik bir yaşam ve kariyer öyküsüne daha evvel çalışmış olmanız akıcı bir şekilde orada da ifade edebilmenizi sağlayacaktır. Bunu ne kadar sık tekrarlarsanız o kadar rahat konuşabilirsiniz. Bu size dair ilk ipuçlarının edinileceği sahnedir. İlk izleniminizi olumlu yansıtmak adına bu konuda hazırlıklı olmaya çalışmanız faydalı olacaktır.
Giyim özenli ve sade olmalıdır. Ceket giyen erkek adayların içeriye girerken ceketlerinin bir düğmesini ilikleyerek girmesi,otururken de bu iliklenmiş düğmeyi açması doğru olacaktır.
İçeri kapı çalınarak girilmeli, yanıt gelmesi beklenmeli, makul bir bekleyiş sonunda gel denmediyse, nazikçe içeri girilmelidir. İçeri girmeden evvel telefonunuzu ya görevliye bırakın ya da kapalı olduğundan, saat alarmınızın kurulu olmadığından emin olun. İçeride olabilecek bir aksilik sizi daha çok gerecek ve performansınızı olumsuz etkileyecektir.
Göz teması kurarak, oturmaya davet edilmeyi beklemeniz yerinde olacaktır. Eğer bekleme uzayacak durumdaysa, sizi görmüyor ya da görmezden geliyorlarsa, nazikçe öksürerek kendinizi anımsatırsanız, oturma davetini alırsınız. Bu bekletişler gerek kapıda gerekse içerde sizin bunlara vereceğini tepkileri ölçmek içindir. Bu nazik tavırlarınız ilk sınavı geçmenizi sağlayacaktır.
Oturduğunuz zaman oturuşunuz azami doğal olmalı. Çok kendinizi sıkmamalı çok fazla yayılırcasına da oturmamalısınız. Eğer bacaklarınız görünür bir noktadaysa, bacak bacak üstüne atmaktan kaçınmanız faydalı olacaktır. Genellikle tam karşınızda komisyon başkanı yer alacaktır. Onunla göz teması kurarak güven vermeye çalışın.
Size soru yönelten her üye ile göz teması kurarak güven hissettirmeye çalışın. Bazı üyeler aşırı tepkiler verecek, kimisi agresif davranacak, kimisi sizi umursamayacak, kimisi de ciddiyetsiz bir biçimde her dediğinize gülebilecektir. Bunların hepsi roldür. Siz hepsine doğal tavrınızı bozmadan yaklaşmaya çalışmalısınız.
Yukarıda sorulara dair söylediğimiz noktalara dikkat ederek mülakatı tamamladığınızda, mülakatın bitmiş olduğuna dair bir işaret bekleyin. Eğer bittiğini söz veya bir hareket ile ikrar ettikleri zaman yavaşça kalkarak yine önünüzü tek düğme ilikleyin.
Dışarı çıkarken abartılı ve yapmacık olmaksızın bir iki adım geri gidebilir, sonra normal şekilde çıkabilirsiniz. Karşınızdakiler padişah değil nihayetinde, abartılı tavırlar sizi doğallıktan uzaklaştıracaktır. Çıkarken iyi günler, iyi çalışmalar gibi bir dilek cümlesi de söylemeniz nezaket kuralları çerçevesinde uygun olacaktır.
Mülakatta Ne Giyilir? Mülakata Nasıl Gidilir?
Erkek adaylar için,
Düzgün bir saç sakal traşı çok elzemdir. Mevzuatta öngörülen belli traş kurallarına da uymak da fayda vardır. Çok uzun favoriler, çok dağınık bıyıklar dikkat çekebilir. Saçınız düzgün taranmış olursa daha rafine bir görüntünüz olacaktır. Bıyık olmasında bir sakınca yoktur ancak disiplinli bazı kurumlarda, -Vergi Denetim Kurulu gibi- olmaması avantaj sağlayacaktır.
Erkek adaylar için ütülü ve uygun bedenli Siyah veya Protokol Laciverti olarak nitelendirilen lacivert bir takım elbise, içerisinde beyaz gömlek ve bordo veya kırmızı desensiz bir kravat uygun ve şık bir görüntü sağlayacaktır. Takım elbise de çizgisiz düz renkli olursa daha iyi olur. Ayakkabı konusunda adaylar, siyah takım elbisenin altına siyah, lacivert takım elbise altına ise siyah veya bordo ayakkabı tercih edebilirler. Açma deri veya Rugan ayakkabı daha temiz duracağından avantajlı olabilir. Boyanması yerine aksilik olması durumunda kolay silinebilir ve rahatlık sağlayabilir. Saat dışında abartılı aksesuarlardan kaçınmak faydalı olacaktır. Kravat tokası, mendil gibi aksesuarlar doğru kullanılamazlarsa sadeliği bozabilirler. Sadelik en az risk demek olacaktır.
Kadın adaylar için yine sadelik aynı şekilde önemlidir. Düzgün ütülenmiş, bir pantolon üzerine gömlek giyilebileceği gibi, takım elbise de tercih edilebilir. Bunların da renginin erkek adaylarda olduğu gibi siyah veya lacivert olması gerek şıklık gerekse sadelik açısından yeterli olacaktır. Etek giymek isteyen kadın adayların kısa veya dar tercihte bulunmaları rahat hareket etmeleri noktasında kendilerini kısıtlayabilir. Bu nedenle kendilerince makul bir ölçü tercihen diz altında bir ölçü kullanabilirler. Yine hareketlerini kısıtlayacak kadar topuklu ayakkabı tercih etmemeleri adaylar açısından avantajlı olacaktır.
Kapalı Kadın adaylar içinse yine aynı sadelik kuralları geçerlidir. Siyah veya Lacivert tonlarda giyimler ve örtü seçmeleri, bunların uyumlu olması yeterli olacaktır.
Erkek adaylar da Kadın adaylar da abartılı parfüm kullanımından, kadın adaylar da abartılı makyajdan kaçınırlarsa daha doğru olacaktır.
Mülakat Sonrası Süreçte Adayları Neler Beklemektedir?
Kamu alımlarında Mülakatların açıklanması azami düzeyde uzun sürmektedir. Bunun temel gerekçesi de başta fetö terör örgütü olmak üzere devlette hizmet vermeye uygunluk açısından değerlendirilen çeşitlibağlantı ve intisapların araştırılmasıdır. Bu araştırmalar MİT ve Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından detaylıca gerçekleştirilmekte, evvela evrak ve dökümanlar üzerinden, yeterli olmadığı noktada bizzat yapılacak çevre soruşturmaları ile, hatta bazı kurumlarda VDK’da ön görüşmeler, Sayıştay’da ev görüşmeleri şeklinde daha aktif teması sağlayacak şekilde gerçekleştirilmektedir. Tüm bu aşamalar ise asgari 2 aylık süreci kapsamaktadır. O nedenle adaylar bunu bilerek en başta kendilerini hazırlarsa, bekleme süreci daha az stresli geçecektir.Araştırmalar mülakat sonucu açıklandığında, mesleğe başlandığında da çeşitli adlar altında devam etmektedir. Bu süreçlerde;
-Adayların geçmişte okuduğu okullar, gittikleri dersaneler ve kalınan yurtlar
-Banka hesap hareketleri
-Siyasi Parti Üyelikleri
-Siyasi Gençlik Yapılanmalarına Üyelikleri
-Sosyal Medya Hesaplarından yapmış oldukları Beğeniler, Paylaşımlar, Arkadaşları vb. bir çok doküman ayrıntılarıyla incelenmektedir. Bu nedenle adayların özellikle sosyal medyada yaptıkları paylaşımlarda dikkat etmelerini önermekteyiz. Daha sonrasında memuriyetlerinde veya mesleklerinde karşılarına çıkabilecek eylemlerden uzak durmaları faydalarına olacaktır.
Tercihiniyap.net Ailesi olarak bu çalışma kesin kaidelerden ziyade tecrübe, birikim ve gözlemlerden süzülerek oluşturulmuş bir öneriler silsilesidir. Kesin olarak 'bu şekilde hareket edilmelidir(!)'den daha çok 'nasıl hareket edilebilir?' Sorununa cevaben hazırlanmaya çalışılmış bir yazıdır.
TercihiniYap.net ailesi olarak meslek sahibi olmaya çalışan, emek veren tüm adaylara başarılar diliyoruz.